Οι 20+1 αλλαγές του 2013 στη φορολογία εισοδήματος

Τι θα ισχύσει για το τρέχον έτος - Πόσο θα επηρεαστούν τα φυσικά πρόσωπα και οι επιχειρήσεις - Τι γίνεται με τις φοροαπαλλαγές

Επιβαρύνσεις για φορολογουμένους και οικογένειες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα, σαρωτική κατάργηση φοροαπαλλαγών, εκ βάθρων αλλαγή του τρόπου φορολόγησης του εισοδήματος από κεφάλαιο (ακίνητα, μετοχές), άμεση... αύξηση του φόρου στους τόκους και αύξηση του τέλους επιτηδεύματος από τα φετινά εισοδήματα προβλέπει το φορολογικό νομοσχέδιο από τις αρχές του 2013.

Παρουσιάζουμε τον πλήρη χάρτη των αλλαγών που επέρχονται στη φορολογία εισοδήματος. Πρόκειται για 21 αλλαγές, που περιλαμβάνουν:

1) Τη θέσπιση νέας κλίμακας φορολόγησης του εισοδήματος των μισθωτών και συνταξιούχων. Στο φόρο που προκύπτει από την κλίμακα γίνεται έκπτωση 2.100 ευρώ, η οποία δίνεται ολόκληρη για όσους έχουν ετήσιο εισόδημα έως 21.000 ευρώ και μειώνεται κατά 100 ευρώ για κάθε 1.000 ευρώ επιπλέον εισόδημα. Με αυτόν τον τρόπο μηδενίζεται στα 42.000 ευρώ. Το νέο αυτό σύστημα δεν είναι τίποτε άλλο από ένα τρικ για να μην έχουν το όφελος από το αφορολόγητο όριο οι φορολογούμενοι με μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Όσον αφορά την επίπτωση της νέας κλίμακας, προσφέρει ελάφρυνση για μισθωτούς και συνταξιούχους χωρίς παιδιά με ετήσιο εισόδημα έως και 23.000 ευρώ και επιβαρύνσεις για υψηλότερα εισοδήματα. Για φορολογουμένους με παιδιά οι επιβαρύνσεις ξεκινούν από πολύ χαμηλότερα, καθώς καταργούνται τα πρόσθετα αφορολόγητα όρια για τα προστατευόμενα τέκνα και αντικαθίστανται με ειδικά επιδόματα, τα οποία καταβάλλονται με βάση το οικογενειακό εισόδημα. Το επίδομα ανέρχεται στο ποσό των 40 ευρώ το μήνα για κάθε παιδί και το παίρνουν ολόκληρο οικογένειες με ένα παιδί και ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 9.000 ευρώ, δυο παιδιά και ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, τρία παιδιά και εισόδημα 11.000 ευρώ κ.ο.κ. Το επίδομα δίνεται κατά τα 2/3 στις οικογένειες με ετήσιο εισόδημα 9.000 έως 18.000 και ένα παιδί, 10.000 έως 20.000 και δυο παιδιά, 20.000 έως 30.000 και τρία παιδιά κ.ο.κ. Καταβάλλεται το 1/3 του επιδόματος για οικογένειες με ένα παιδί και εισόδημα 18.000 έως 27.000 ευρώ, 20.000 έως 30.000 ευρώ και δύο παιδιά, 22.000 έως 33.000 για τρία παιδιά κ.ο.κ. Για παράδειγμα, μια οικογένεια με δύο παιδιά και ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 15.000 ευρώ θα λάβει ετησίως το ποσό των 640 ευρώ.

2) Φορολογούνται με την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων και οι εργαζόμενοι με μπλοκάκι, αρκεί να έχουν έγγραφη σύμβαση με τον εργοδότη τους και είτε να έχουν έως τρεις εργοδότες είτε να έχουν περισσότερους, αλλά το 75% των εσόδων να προέρχεται από έναν.

3) Καταργούνται σχεδόν όλες οι φοροαπαλλαγές, αλλά και αυτές που διατηρούνται ουσιαστικά απευθύνονται σε πολύ λίγους φορολογούμενους. Έτσι, καταργούνται μεταξύ άλλων οι εκπτώσεις φόρου για τόκους στεγαστικών δανείων, ενοίκιο, δίδακτρα κ.ά. Διατηρούνται οι απαλλαγές για ιατρικά έξοδα, δωρεές προς το δημόσιο και κοινοφελή ιδρύματα και δαπάνη διατροφής σε διαζευγμένο σύζυγο. Σε κάθε κατηγορία δίνεται έκπτωση φόρου 10% επί της δαπάνης. Για τις ιατρικές, η προϋπόθεση είναι να ξεπερνούν συνολικά σε ένα έτος το 5% του ετήσιου εισοδήματος του φορολογούμενου (π.χ. για κάποιον που δηλώνει 15.000 ευρώ θα πρέπει οι ιατρικές δαπάνες να είναι τουλάχιστον 750 ευρώ) και το μέγιστο ποσό έκπτωσης φόρου δεν ξεπερνά τα 3.000 ευρώ. Η δαπάνη δωρεάς αναγνωρίζεται μόνον εφόσον ξεπερνά τα 100 ευρώ και δεν υπερβαίνει το 5% του εισοδήματος. Επίσης, η μέγιστη έκπτωση φόρου από δαπάνη διατροφής δεν μπορεί να ξεπερνά τα 1.500 ευρώ.

4) Οι ελεύθεροι επαγγελματίες χάνουν το αφορολόγητο όριο και θα φορολογούνται από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26% για το εισόδημα έως 50.000 ευρώ και 33% για το υπερβάλλον ποσό. Αυτή η φορολόγηση προκαλεί μεγάλες επιβαρύνσεις στους φορολογουμένους από ελευθέριο επάγγελμα με ετήσιο εισόδημα έως 55.000 ευρώ και ελαφρύνσεις για όσους δηλώνουν υψηλότερο εισόδημα. Όσοι πραγματοποιήσουν έναρξη δραστηριότητας το 2013, θα έχουν προνομιακή μεταχείριση καθώς για τρία χρόνια τα πρώτα 10.000 ευρώ εισοδήματος θα φορολογούνται με συντελεστή 13%.

5) Καθιερώνεται αυτοτελής φορολόγηση του εισοδήματος από ακίνητα με συντελεστή 10% για το εισόδημα έως 12.000 ευρώ και 33% για το υπερβάλλον. Με αυτόν τον τρόπο τιμωρούνται οι μικροϊδιοκτήτες με αποκλειστικό εισόδημα από ενοίκια και ευνοούνται οι φορολογούμενοι που εκτός από το εισόδημα από ακίνητα έχουν και άλλες πηγές εισοδήματος (π.χ. είναι μισθωτοί, συνταξιούχοι κ.ά.). Ο συμπληρωματικός φόρος επί των μισθωμάτων που ανέρχεται σε 1,5% επί του μισθώματος για τις κατοικίες και σε 3% για τις κατοικίες άνω των 300 τ.μ. και τους επαγγελματικούς χώρους διατηρείται.

6) Καταργείται για όλους τους φορολογούμενους η υποχρέωση συλλογής αποδείξεων.

7) Στους ανάπηρους δίνεται πρόσθετη έκπτωση φόρου για τους ίδιους και για κάθε προστατευόμενο τέκνο που τους βαρύνει και παρουσιάζει αναπηρία άνω του 67%.

8) Αυξάνονται σημαντικά οι συντελεστές αυτοτελούς φορολόγησης των ναυτικών. Για τους αξιωματικούς από 6% πηγαίνει στο 15% και για τα πληρώματα από το 3% στο 10%.

9) Η φορολογία των τόκων αυξάνεται από το 10% στο 15%, και μάλιστα αναδρομικά από την 1 Δεκεμβρίου 2012.

10) Θεσπίζεται φόρος υπεραξίας με συντελεστή 20% στα κέρδη από μετοχές οι οποίες θα αγοραστούν μετά την 1/4/2013.

11) Επιβάλλεται φόρος 20% και στην υπεραξία από την πώληση ακινήτων. Ειδικά, στα ακίνητα ο φόρος επιβάλλεται στη διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής παραχώρησης. Η διαφορά αυτή μειώνεται όσο αυξάνονται τα χρόνια της διακράτησης του ακινήτου. Για κέρδος από ακίνητα έως 25.000 ευρώ που αφορά ακίνητο που διακρατήθηκε για περισσότερο από πέντε χρόνια δεν οφείλεται φόρος υπεραξίας.

Επίσης, ενσωματώνεται στη νομοθεσία η απόφαση του ΥΠ.ΟΙΚ. που ελήφθη στις αρχές του 2012 και προβλέπει ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων που αδυνατούν να πληρώσουν το χαράτσι (ΕΕΤΗΔΕ) και επιθυμούν να το διαχωρίσουν από το λογαριασμό του ρεύματος μπορούν να προσέλθουν στη ΔΟΥ, να καταβάλουν 50 ευρώ και να βεβαιωθεί στο όνομα τους.

12) Στις Α.Ε. και ΕΠΕ ο φορολογικός συντελεστής στο επίπεδο της επιχείρησης αυξάνεται από 20% σε 26%, ενώ ο φόρος στη διανομή μερίσματος μειώνεται από 25% στο 10%. Ο συνολικός φορολογικός συντελεστής μειώνεται έτσι από το 40% στο 32,8%.

13) Όλοι οι πολίτες ηλικίας άνω των 18 ετών υποχρεώνονται να υποβάλουν φορολογική δήλωση από το νέο έτος.

14) Στη φορολογική δήλωση θα αναγράφονται πλέον υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα και οι φόροι που έχουν καταβληθεί για αυτά (π.χ. τόκοι).

15) Αυξάνεται από τα φετινά εισοδήματα το τέλος επιτηδεύματος. Το 2013, με την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης, οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πληρώσουν 650 ευρώ αντί για 500 που πλήρωσαν φέτος και οι επιχειρήσεις θα πληρώσουν 1.000 αντί για 500 που πλήρωσαν φέτος. Στα υποκαταστήματα των επιχειρήσεων το τέλος αυξάνεται από τα 300 στα 600 ευρώ.

16) Όσον αφορά την αναβαλλόμενη φορολογία των τραπεζών λόγω του PSI, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι τελευταίες έχουν το δικαίωμα να συμψηφίσουν το φόρο που αναλογεί στις ζημιές τους από το PSI με το φόρο εισοδήματος που οφείλουν να καταβάλουν στο δημόσιο. Ο φόρος για τις ζημιές είναι οριστική και εκκαθαρισμένη απαίτηση έναντι του δημοσίου και παραγράφεται μετά από 30 έτη.

17) Ενοποιούνται, κωδικοποιούνται και αυστηροποιούνται οι διατάξεις για τη φορολόγηση των ενδοομιλικών συναλλαγών.

18) Παρατείνεται το μέτρο της απόσυρσης των οχημάτων έως το τέλος του 2013 και σε αυτό μπορούν πλέον να ενταχθούν και I.X. που πρωτοκυκλοφόρησαν στην Ελλάδα έως το τέλος του 2000 αντί του τέλους του 1998 που προβλεπόταν.

19) Αυστηροποιούνται τα κριτήρια και οι διαδικασίες για την κρατική επιχορήγηση των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ). Οι ενδιαφερόμενοι υπουργοί θα πρέπει να υποβάλουν στον υπουργό Οικονομικών αίτηση που θα αναφέρουν επακριβώς το όφελος για το δημόσιο από την επιχορήγηση που αιτούνται.

20) Όλοι οι φορολογούμενοι θα πρέπει να επικαιροποιήσουν στις αρχές του 2013 την αναλυτική κατάσταση εκτός σχεδίου και οικισμού ακίνητων που εμφανίζονται στο taxisnet. Αυτό θα γίνει προκειμένου να ξεκινήσει η φορολόγηση των αγροτεμαχίων.

21) Οι αγρότες θα φορολογούνται, με βιβλίο εσόδων εξόδων και φορολογικό συντελεστή 13% από τα εισοδήματα του 2014. Για τα εισοδήματα του 2013 θα φορολογηθούν με βάση την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων.